جامعه فرد را می‌سازد یا فرد جامعه را؟
اگر بگوییم فرد جامعه را می‌سازد، پس فرد یک پدیدۀ طبیعی است، یعنی فرد ساخته شده طبیعت است و جامعه، ساخته شدۀ فرد؛ فرد از آن جهت که ساخت طبیعت است یک شخص هست ولی یک شخصیت نیست. از این جهت او فقط یک حیوان است، یعنی طبیعت فقط یک حیوان خلق می‌کند. ولی فرد به اعتبار شخصیتش فرد است. یعنی به اعتبار علم، دانش، زبان و فرهنگ فرد است. اگر شما این‌ها را از او بگیرید، فقط یک تَن می‌ماند. ولی شخصیت فرد، یک پدیدۀ اجتماعی است. یعنی ساختۀ جامعه است. بنابراین، نظر دوّم این است که جامعه فرد را می‌سازد ولی در عین حال مثل این است که بگوییم آیا مرغ از تخم مرغ است یا تخم مرغ از مرغ؟ جواب این است که هر دو؛ مرغ از تخم مرغ است و تخم مرغ از مرغ؛ جامعه فرد را می‌سازد، فرد نیز به اعتبار شخصیت اجتماعی‌اش افراد جامعه را می‌سازد.
مرتضی مطهری، فلسفۀ تاریخ، جلد ۱، صفحه ۱۳۱، برداشت آزاد [اینجا]
فردسازی در مکه و جامعه سازی مدینه
مکتب افراد را می‌سازد
مرتضی مطهری، فلسفۀ تاریخ، جلد ۱، صفحه ۱۳۱، برداشت آزاد [اینجا]
فردسازی در مکه و جامعه سازی مدینه
مکتب افراد را می‌سازد
+نوشته شده در شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ ساعت ۹:۲۸ ب.ظ توسط اشرفی